Pomoc na stoku i lawiny śnieżne

Rodzaje lawin śnieżnych:

Deska śnieżna (lawina deskowa) – te lawiny są odpowiedzialne aż za 90% wypadków pośród narciarzy i snowboardzistów. Powstają zarówno z mokrego, jak i suchego śniegu, ich cechą charakterystyczną jest krawędź pozostawiona przez oberwaną płytę śniegu (tzw. obryw). Warunkiem zejścia takiej lawiny jest zanik siły zespalającej poszczególne warstwy śnieżne, które są nanoszone przez wiatr na stoki zawietrzne.

Lawiny pyłowe – tworzą się, gdy świeży opad zalega na gładkim i zmrożonym podłożu. Ten typ lawin należy do największych i najbardziej niszczycielskich zjawisk spotykanych w górach – mogą poruszać się nawet do 200 km/h. Dla człowieka niebezpieczna jest fala uderzeniowa (powstała na czele lawiny) oraz śnieżny pył, który może spowodować uduszenie.

Lawina gruntowa – zawiera mokry śnieg (stąd najczęstsze występowanie na wiosnę), który zdziera stok aż do podłoża. Ze względu na swoją masę, lawina gruntowa jest stosunkowo powolna, ale jednocześnie posiada ogromną siłę, która potrafi wyrywać drzewa z korzeniami i niszczyć budynki.

Czynniki zwiększające zagrożenie lawinowe:

Pogodowe:

Opady śniegu (najbardziej intensywne i przy niskiej temperaturze);

Wiatr (przemieszcza i sprasowuje śnieg);

Gwałtowne skoki temperatury

Ukształtowanie terenu:

Wklęsłe formacje górskie (żleby, kuluary);

Stoki zawietrzne (wiatr przewiewa śnieg ze stoków nawietrznych na zawietrzne);

Gładkie i niezalesione stoki o nachyleniu wyższym niż 20-30 stopni;

Podłoże

Ludzkie:

obciążanie nawisów;

wybieranie złych form terenu podczas złych warunków

poruszanie się dużymi grupami

nieznajomość terenu

Znaczenie stopni zagrożenia lawinowego:

I stopień – małe zagrożenie

Niskie prawdopodobieństwo wystąpienia lawiny. Warunki umożliwiają korzystanie z gór również poza trasami. Nie możemy zapominać jednak o zdrowym rozsądku i zachowaniu podstawowej ostrożności.

II stopień – umiarkowane zagrożenie

Lawiny mogą zejść w niektórych warunkach na formacjach wklęsłych lub zawietrznych. Stoki o nachyleniu do 40 stopni umożliwiają nam bezpieczną jazdę.

III stopień – znaczne zagrożenie

Od tego stopnia pojawia się realne zagrożenie zasypania lawiną, ponieważ możliwe jest samoistne zejście lawiny. W takich warunkach zalecamy pozostać na wyznaczonych trasach i nie podejmować zbędnego ryzyka. IV stopień – duże zagrożenie Na pewien czas powinniśmy zapomnieć o jeździe w głębokim śniegu, gdyż większość stoków jest zagrożona samoistnym zejściem lawin.

V stopień – bardzo duże zagrożenie

Każdy odkryty stok jest zagrożony zejściem lawiny, w takich warunkach nie powinniśmy się w ogóle udawać w góry.

Pomoc na stoku, czyli działanie w razie wypadku

• Gdy zauważymy schodzącą lawinę, powinniśmy zapamiętać i zaznaczyć miejsce porwania oraz to, gdzie zniknęli ludzie (zasypani powinni znajdować się się w okolicach przedłużenia linii łączącej oba punkty);
• W trybie natychmiastowym powinniśmy powiadomić służby ratownicze (601 100 300 lub 112) i podjąć akcję poszukiwawczą;
• Pamiętajmy o szybkim, lecz nie chaotycznym działaniu;
• W miarę możliwości, starajmy się wypatrzeć na powierzchni śniegu jakąś część ekwipunku (będzie to pomocne w ewentualnym ustaleniu toru lawiny lub miejsca zasypania);
• Przestawiamy dekoder na tryb odbioru i rozpoczynamy poszukiwania;
• Gdy już zlokalizujemy osobę za pomocą dekodera, określamy dokładne miejsce zasypania ofiary przy użyciu sondy lawinowej, po czym możemy przystąpić do odkopywania;
• Bardzo często wydobyty jest nieprzytomny lub nie daje oznak życia, więc koniecznie udzielamy poszkodowanemu pierwszej pomocy (warto przypominać sobie jej zasady przynajmniej raz w roku)